Eco không phải là ngân hàng

“Ngân hàng mưu mô lắm.”

Có thể bạn đã nghe những câu nói tựa tựa như thế này khá nhiều lần. Nhưng đã có ai nói với bạn lý do tại sao ngân hàng có vẻ như đang hoạt động để chống lại bạn chứ không phải để phục vụ bạn hay chưa? Hoặc, để nói rõ hơn: đã có ai mang đến cho bạn giải pháp thực sự hay chưa?

Chúng tôi dám cá là chưa. Chắc chắn là các ngân hàng không hoàn hảo, nhưng không phải vì họ lừa đảo. Hành vi của họ thực chất là hệ luỵ của một hệ thống tài chính chưa bao giờ được thiết kế để tương thích với cách chúng ta sử dụng tiền trong thời đại ngày nay. Nền tảng của họ đang lung lay, và kết quả là ngân hàng buộc phải kiếm tiền hết mức từ bạn để tồn tại.

Và bởi chưa có ai xây dựng được một giải pháp hữu hiệu cho những vấn đề này nên họ không muốn nói cho chúng ta biết những gì đang thực sự diễn ra.

Cách ngân hàng kiếm tiền: họ thắng khi bạn thua

Hầu hết mọi dịch vụ giữ hoặc chuyển tiền cho bạn đều có một mô hình kinh doanh gây dựng xung quanh việc xén bớt được càng nhiều tiền từ bạn càng tốt. Họ thực hiện điều này thông qua hai cách: kiếm lời từ tiền của bạn, và thêm thắt các loại phí.

Kiếm lời từ tiền của bạn

Chúng ta sẽ bắt đầu với thông tin mà bạn đã biết: khi bạn gửi tiền vào một ngân hàng, họ sẽ mang số tiền đó cho người khác mượn, rồi giữ lại tài sản thế chấp và những khoản vay khác. Đầu năm 2020, ngân hàng đã kiếm được 4% từ các tài sản thế chấp và trả lại cho bạn số tiền lãi vào khoảng 0,01% đến 0,08%. Ngân hàng phát hành thẻ tín dụng cho bạn cũng ở trong tình thế tương tự, nhưng với một mức lãi suất cao hơn—thường vào khoảng 15-20% trở lên..

Bạn ngồi trong ngân hàng càng lâu, ngân hàng càng kiếm được nhiều từ tiền của bạn.

Có thể bạn sẽ chỉ ra rằng đại dịch đang khiến lợi nhuận của ngân hàng từ việc cho vay số tiền gửi vào đang giảm dần. Và có thể bạn đã đúng. Thật ra, lợi nhuận mà ngân hàng kiếm được từ tiền gửi (gọi là "biên lợi nhuận ròng") cho đến giờ đã giảm được một lúc rồi..

Vậy thì ngân hàng chuyển sang kiếm doanh thu bằng cách nào?

Phí phí phí

Khi nhận ra rằng biên lợi nhuận ròng đang giảm—và số tiền gửi vào các tài khoản ngân hàng đang vơi đi—các ngân hàng đã phải ứng lại bằng cách vẽ ra một danh sách dài vô tận các loại phí và phụ phí. Đây là một số loại phí điển hình:

• phí thấu chi
• phí đóng tài khoản sớm
• phí chuyển tiền sang nước ngoài
• phí ATM
• phí duy trì tài khoản
• phí số dư tối thiểu
• phí dịch vụ
• phí chuyển khoản
  

Chúng tôi không hề đùa cợt khi mách với bạn rằng bạn bạn đang mất tiền mỗi khi bạn làm bất cứ điều gì. Bạn sẽ không chỉ nhận được 1/100 số tiền lãi từ tiền của bạn, mà thêm vào đó trung bình người Mỹ phải trả hơn 20 Đô La tiền phí mỗi tháng—khoảng 250 Đô La mỗi năm! Và còn kinh ngạc hơn nữa: người dân Hoa Kỳ đang phải trả hơn 30 tỷ Đô La phí thấu chi mỗi năm.

Phí thẻ tín dụng cũng đang có đà tăng tương tự. Bên cạnh việc các doanh nghiệp phải chịu trung bình 3% phí trên mỗi giao dịch (thường thì bạn sẽ trở thành người phải chịu loại phí này theo cách này hay cách khác), họ cũng tính thêm:

• phí hàng năm
• phí chuyển số dư
• phí ứng tiền mặt
• phí giao dịch nước ngoài
• phí thanh toán trễ hạn
• phí hoàn lại thanh toán
• phí vượt quá giới hạn
  

Bạn nhận thức được điều này: ngân hàng thắng khi bạn thua. Nhưng tại sao? Như chúng tôi đã đề cập trước đó: họ bị kẹt trong một hệ thống mà không mang đến cho họ một mô hình kinh doanh phù hợp hơn. Chúng ta sẽ cũng tìm hiểu về tình trạng của những hệ thống này (hoặc, như thường lệ, hãy cứ thoải mái đăng ký ngay từ bây giờ nhé).